FUNDIDO A NEGRO (TERESA RAMIRO). Bicos de Sal.

A CEIFADORA.-

Percorres os camiños e congostras

        degolando a herba

                 Sei que agardas por min nos arrabaldes

arrancando as follas do calendario

                 mentres a lúa devala as marés

        do meu diario de a bordo.

Tentar facer unha critica literaria imparcial e obxectiva dun autor/a, poeta por mais señas na súa "opera Prima", cando se ten a sorte de entrada, de ser un admirador fervente da súa persoa e da súa  obra, e algo así como sentirse un Icaro calquera pretensioso de acadar o Sol, con as súas as de cera.

Tiven a inmensa sorte de coñecer, hai xa algúns anos a Teresa Ramiro, poeta antes que mariscadora, compoñedora de versos por necesidade de transmitir e emocionar e emocionarse e labradora do mar porque tiña que ser e non podía ser doutro xeito, nun roteiro cultural pola vila de Melide, que organizaba a Alcaldesa por aquel entón Soqui Cea, dende aquel entón xa quedara enredado nos fíos da súa doce humanidade, chea de sentimentos e serenidade, e mergullada nunha poesía envolvente, sombras e luces, chamadas a vida, entre sorpresas, saudade, desencanto e a vitalidade da alegría de vivir a pesar dos pesares, entre versos e o son profundo de sabor a sal da súa bucina, tan sorprendente e atraínte coma ela mesma.

Despois xa foi un torrente intermitente de encontros e conversas afastadas, trenzadas nos fíos destas  redes, as veces marabillosas que serven para unir, e descubrir que detrás da pantalla do ordenador hai todo un mundo, tan diferente como interesante do noso Deus das pequenas cousas, nas que nos enredamos case que sen querer.

Veu logo aquel magosto de chuvia e vento, mais tamén de amizade, poesía, palabra e musica no noso recinto feiral dos Pendellos de Agolada. A Fraga reivindicada sempre, por entrañable e necesaria, imprescindible na loita dos que aman a vida, e como non podía ser doutro xeito dos poetas e soñadores, que ata alá nos achegamos en roteiro peregrino na defensa do que é e será sempre esta fermosa Fraga de Catasos, en Lalín.

Un tempo mais tarde foi o areal de Berres na Estrada, e logo o novo encontro nun teatro dos soños, como foi aquel Bonabal dos nosos ancestros, diante das tumbas dos pais da patria toda, e alí de novo ela, e a súa poesía de mar e sal.

E o noso inesquecible e entrañable poemario de ousadía e atrevemento; "E de Súpeto o Inverno", colección de versos e autores,de sentimentos, de palabras e poemas espidos de artificios, atrapados libres no vento das acuarelas e as fotos que nos falan  través deles, e de tantos como alí estivemos.

E tantas oportunidades, como sorpresas, e mais apertas, e bicos e poesía, e libros nos que colaborar, e soños cumpridos, e viaxes a través dos fíos dun poema, dunha foto, dunha acuarela, dun xeito xeneroso e tan intimo como é o de espir o corpo, espir a alma e deixarse contemplar, translucida e transparente, tal e como é ela, así natural e sen artificios, porque a mentira non ten cabida no mar, e moito menos nos versos de un poema.

E finalmente, despois de voltas e revoltas, de dimes e diretes, de esto e aquelo chegou porque tiña que chegar e estaba visto que non había escapatoria posible, porque Teresa escribe dende sempre, e a poesía vai e sae dela, porque ela mesmo é poesía e mar e luz e sombras e claros e escuros, e sol e lúa. A poesía é o día a día, é a vida, é o camiño, din Teresa; Non sei definila exactamente. É todo. Calquera cousa é poesía, calquera situación, calquera idea, calquera sentimento. A poesía atópase en calquera lugar.

E dende logo que si que  FUNDIDO A NEGRO. Como ela mesma explica nunha recente entrevista no xornal XERMOS, e iso todo, e moito mais;

O título vén de que un dos meus fillos, hai moitos anos, participou nun filme. No guión, ao final, puña: “Fundido a negro”. Daquela eu pensara: claro, a vida son escenas, está composta de escenas, e ao remate fúndese todo a negro.

                    Un ronsel de lúas e marés baixas

        deixaron en min

                                  vestixios de artrose e reuma,

Case todo neste poemario é semella un flash, unha imaxe, un recordo gravado no corazón, ou coma ela mesma recorda;

Busquei máis ou menos os poemas axeitados, pero a maioría son momentos, escenas. Moitos veñen dados dunha imaxe, dunha persoa. Xorde a imaxe e a raíz de aí o poema. Teño que dicir que non son poemas pesimistas. Son poemas realistas, porque a vida non é fermosa. A vida está chea de complicacións, de cambadelas, de trabas, de problemas. Por que sempre reflectir o fermoso, o amor, todo o bonito? Non. A realidade non hai por que ocultala. A morte existe. E acompáñanos. Non ten sentido a vida sen a morte. Por moito que nos empeñemos en exaltar a vida, a morte vai parella á vida, é a sombra da vida.

 Eu nacín en Vilaboa, no ano 1958 e a dous quilómetros, a carón da ría do Burgo, nunha casa do lugar de Rio da Cova por onde pasaba o tren. Aínda pasa, pero non con tanta frecuencia como antes. Aí xurdiu a imaxe da cuberta, acuarela do artista Xulio García Rivas.

A imaxe fálanos de algo especial, unha vía cara a algures, cara a moitos sitios, pero a ningún sitio en concreto. As súas cores son o negro, o negro da vida, o branco, o gris, os diferentes tons. E os escaramuxos. Porque por moi dura ou moi difícil, por moitas circunstancias negativas que teña a vida, hai momentos sumamente positivos. De aí xorden tamén os escaramuxos, esas floriñas que non son máis ca unha silveira florecida.

A súa avoa traballaba de lavandeira recorda, unha ducia de irmáns, as pitas os porcos e coellos, a ria do Burgo sempre coma imaxe fixa na retina ;

 

A miña avoa baixaba a cidade a entregar a roupa limpa lavada para os médicos e militares, e recoller a sucia a lavar. Encantábame acompañala porque naquelas casas vivían tamén rapaces coma min, e onde viven nenos hai contos.

 Eu poñíame a lelos e o final de cando en vez sempre me daban algún.

Pasaba o dia guindando nunha cerdeira, lendo un libro calquera, unha das miñas paixóns, e cando as miñas amigas saían as festas e bailes, Eu quedaba na miña habitación lendo e escribindo, porque son poeta practicamente dende que aprendín a ler e escribir.

En Fundido a negro, se sinte  o mar, que rompe furibundo nas furnas dos cantís ou morre docemente nos versos de salitre sobre as praias inventadas dos soños e os recordos da vida. Latexa o corazón da palabra en rebeldía, contra a ferida dos malvados que rouban a vida, e asasinan o futuro transformando a beleza, en minas, en veas abertas por onde se verte o sangue da terra. Teresa nos fala do que sabe, dos percebelleiros, das xentes invisibles das rúas, das nais, das fillas, dos homes e as bestas, e xoga coas palabras como quen xoga as agochadas de sempre, como quen vive a vida intensamente e para sempre, como poeta, como muller, como nai.

Teresa nos fai perdernos e devagar por entre congostras de sal e mar, ata que nun Fundido a Negro, remate a película das nosas vidas. 

 

                         Amarrei o mar

para gardalo nun espello

        sen decatarme

                         de que fondeara a barca nos teus ollos....

Angel Utrera